PRZEWÓD POKARMOWY – CO POMAGA A CO SZKODZI

Istnieje wiele czynników, które pomagają bądź szkodzą pracy naszego układu pokarmowego. Z tego artykułu dowiecie się, że nie tylko jedzenie ma dla niego istotne znaczenie.

Pokarm

Nasz żołądek pod wpływem pokarmu rozciąga się, najbardziej wtedy gdy jednorazowo zjadamy dużą porcję pożywienia. Wtedy też ma duży problem z jego strawieniem. To stanowi dodatkowe obciążenie dla układu krążenia i wszystkich komórek otrzymujących zbyt wiele kalorii, aby poradzić sobie z nimi wszystkimi naraz.

W przypadku większości osób najbardziej obfitym posiłkiem nie jest ani śniadanie, ani obiad (chyba, że przy specjalnych okazjach), ale kolacja.

Po zmęczeniu i stresie, których doświadczamy w ciągu dnia, wieczorem lubimy zasiąść przy stole i napełnić żołądek, gdyż ma to działanie podobne do działania leków psychotropowych i uspokaja.

Jednak negatywne skutki takiego postępowania są liczne:

• żołądek i cały układ pokarmowy znajdują się pod wpływem stresu z powodu tak dużego obciążenia;
• kalorie, których nie uda się spalić i które nie zostaną przetworzone w energię, odkładają się w formie tkanki tłuszczowej;
• glukoza łączy się z białkami, uniemożliwiając im aktywne działanie i paraliżując wszystkie ich funkcje, jak u cukrzyka; to powoduje, że we krwi krążą substancje prozapalne wpływające na cały nasz organizm; upośledza to czynności naprawcze organizmu, które zwykle zachodzą w nocy, ale nie mogą ze względu na przeciążenie organizmu spowodowane zbyt obfitą kolacją.

Wszystkie te niekorzystne efekty są jeszcze silniejsze, kiedy spożywane wieczorem pokarmy mają charakter prozapalny. Produktem mającym najsilniejsze działanie prozapalne jest czerwone mięso, które zawiera dużo żelaza, kwasu arachidonowego, leucyny, zdeformowane przez przygotowywanie w zbyt wysokiej temperaturze komórki, zanieczyszczenia i wszelkiego rodzaju drobnoustroje.

Kolejne miejsce zajmują produkty smażone i bogate w nasycone kwasy tłuszczowe. Wszystko dodatkowo pogarsza alkohol, jeśli wypijamy go więcej niż jeden kieliszek.

Jeśli pijemy dużo kawy, powinniśmy wiedzieć, że silnie pobudza ona wydzielanie histaminy i tym samym zwiększa kwaśność soku żołądkowego oraz powoduje stany zapalne w układzie pokarmowym.

Z kolei warzywa, a zwłaszcza warzywa zielone, pomarańczowe, czerwone i purpurowe (bogate w antyoksydanty i polifenole); rośliny strączkowe; zboża bogate w błonnik (zwłaszcza błonnik tzw. rozpuszczalny), takie jak płatki owsiane; jagody lub inne czerwone i czarne owoce; gorzka czekolada; zielona herbata; kurkuma; imbir; zioła – mają bardzo silne działanie przeciwzapalne i zapewniają równowagę flory jelitowej.

Tytoń

Tytoń, jak można się spodziewać, zwiększa ryzyko rozwoju niemal wszystkich nowotworów układu pokarmowego, ale – co już nie jest aż tak powszechną wiedzą – jeszcze zanim to nastąpi, sprzyja refluksowi żołądkowo-przełykowemu, powstawaniu wrzodów, chorób układu pokarmowego przebiegających ze stanem zapalnym, polipom jelit i odbytu oraz zakłóca trawienie.

Zanieczyszczenie środowiska

Zanieczyszczenie środowiska wpływa hamująco na układ odpornościowy i sprzyja występowaniu stanów zapalnych w całym organizmie. Może ono wpływać także na układ pokarmowy, wywołując w nim stany zapalne i czyniąc go bardziej przepuszczalnym dla cząsteczek, które nie powinny przedostać się do krwi, jak również wpływając na florę bakteryjną.

Błona śluzowa przewodu pokarmowego, znajdujące się tam białe krwinki oraz flora bakteryjna jelit są atakowane przez:

obecne w produktach żywnościowych bakterie, wirusy i pasożyty oraz endotoksyny, które pozostają, nawet jeśli bakterie zginą podczas obróbki termicznej;
substancje zakłócające czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego obecne w dużych stężeniach w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego i przenikające do żywności z plastikowych opakowań;
niektóre dodatki do żywności (pozwolenie na ich stosowanie jest obecnie ponownie rozpatrywane na poziomie UE);
pestycydy;
toksyczne pochodne przygotowywania produktów żywnościowych w wysokiej temperaturze: aminy heterocykliczne, benzopiren, akroleina, akrylamid itp.

Leki

Do leków najbardziej szkodliwych dla przewodu pokarmowego zalicza się:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ – do najbardziej znanych należy m.in. popularny ibuprofen), które są bardzo często stosowane na całym świecie, a niszczą ścianę żołądka i mogą prowadzić do niestrawności u wielu pacjentów (uczucie ciężkości w żołądku, ból, nudności), wrzodów oraz znacznej liczby krwotoków z żołądka;
• kwas acetylosalicylowy (aspiryna), który należy do NLPZ i niszczy błony śluzowe przewodu pokarmowego; jego zażywanie jest drugą najczęstszą przyczyną krwawień z przewodu pokarmowego;
• inne leki przeciwzakrzepowe i zapobiegające agregacji płytek, które także powodują krwawienia z przewodu pokarmowego;
• leki osłaniające błonę śluzową przewodu pokarmowego zawierające glin mający działanie prooksydacyjne i neurotoksyczne;
• antybiotyki, które niszczą florę bakteryjną i zwiększają ryzyko występowania w przyszłości opornych na antybiotyki bakterii;
• suplementy diety zawierające żelazo lub miedź, mające silne działanie prozapalne, a jeśli chodzi o żelazo, dodatkowo sprzyjające namnażaniu się niekorzystnych bakterii;
• drażniące środki przeczyszczające, które upośledzają wchłanianie niektórych witamin i których stosowanie często nie ma sensu.

Jak radzić sobie z niektórymi problemami przewodu pokarmowego – o tym za tydzień.

Sabina Budkiewicz