DLACZEGO NIE MOŻEMY SCHUDNĄĆ

Naukowcy znają już wielu sprawców nadwagi i otyłości. Najczęściej są to błędy żywieniowe, zaburzenia metaboliczne, zmiany hormonalne oraz geny. Ale nawet najlepsza strategia odchudzania i „dieta cud” może nie być optymalna dla każdego pacjenta.

Nie ma sprawiedliwości na tym świecie !

     Niektóre Panie mogą dla przykładu objadać się ciastkami do woli, niemal bez konsekwencji. Inne niestety odczują w biodrach każdą nawet najmniejszą kostkę czekolady. Wiele zależy od trybu życia i funkcjonowania organizmu. Czasem za większą skłonność do tycia odpowiada konkretne schorzenie (choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników, depresja, etc.) wymagające leczenia. Innym razem wolniejszy metabolizm, którego nie da się pokonać w prosty sposób. Jednak przyczyn nadwagi i otyłości należy szukać przede wszystkim … we własnej kuchni i niechęci do aktywności fizycznej.

     Wszystkie Panie, które cierpią na nadwagę lub otyłość, powinny skorzystać z konsultacji dietetyka lub bariatry (specjalisty leczenia otyłości). Wizyta jest bezwzględnie konieczna, gdy indeks BMI przekracza 40 !  Taka otyłość jest już niebezpieczna dla życia i nieraz wymaga rozwiązań chirurgicznych (np. umieszczenia balonika w żołądku czy zmniejszenia jego powierzchni).

     Lekarze rodzinni mają ograniczoną możliwość leczenia otyłości, bo na dzień dzisiejszy nie ma na nią leków – te dotychczasowe zostały wycofane ! Najczęściej Panie oczekują natomiast czegoś cudownego ! Dlatego obecnie wzrosła sprzedaż suplementów diety – zwłaszcza pochodzących z Chin. Ich rynek gwałtownie wzrasta. Pacjentki mają poczucie, że są to produkty naturalne. Duży wpływ na ich spożycie mają reklamy internetowe. A lekarze rodzinni nie znajdują czasu by porozmawiać na ich temat ze swoimi pacjentkami.

     Nie trzeba poważnych analiz naukowych, ani prześwietlania ludzkiego genomu, by zaobserwować, że w niektórych rodzinach jest dużo „grubasów”. Wprawdzie odkryto geny podejrzewane o sprzyjanie nadmiernemu apetytowi i wywoływanie zaburzeń w ośrodku mózgu, odpowiedzialnym za uczucie głodu i sytości, ale one same nie przesądzają jeszcze o naszym wyglądzie. Wśród osób, które mają niechciane geny, są także ludzie szczupli.

     Jak to możliwe ?  Nie mogą wprawdzie powstrzymać się przed jedzeniem, ale opychają się surówkami, a każdy wałeczek tłuszczu rozwałkowują, na bieżąco, np. w siłowni lub na rowerze. Ich otyli krewni zazwyczaj już od dzieciństwa nieprawidłowo się odżywiali, a ze wszystkich sportów preferują skakanie pilotem po kanałach telewizyjnych. Warto więc pamiętać, że nie tyle dziedziczona jest nadwaga, co złe nawyki. Dziecko tuczone niemal od narodzin, karmione tłusto i niezdrowo, raczej nie ucieknie od przeznaczenia. Zatem, jeśli należysz do „szczupłych inaczej”, nie czekaj na cud, tylko zawalcz o siebie i kolejne pokolenia. Nie ma sensu oglądanie się z zazdrością na szczuplejsze koleżanki lub kolegów, bezkarnie popełniających błędy dietetyczne. Dla ciebie racjonalna dieta i regularne ćwiczenia fizyczne (co najmniej 3 razy w tygodniu po 30 minut) to sposób na całe życie. Pamiętaj też, że największy wpływ na wygląd i zdrowie tradycyjnej polskiej rodziny mają kobiety ! Rządząc w kuchni, możesz uchronić swoich bliskich przed wieloma zdrowotnymi konsekwencjami otyłości. Nie zmuszaj dzieci, by zjadały wszystko, co nałożysz im na talerz. Postaraj się, by wasze talerze nie były zbyt duże. Nie zachwycaj się pulchnymi ramionkami kilkuletniej córki, gdyż u nastolatki będą już źródłem cierpienia.

     Otyłość to jest choroba uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), a nie defekt kosmetyczny !  Chirurdzy nie chcą operować otyłych pacjentów, m.in. dlatego, że podczas operacji występują zaburzenia krzepnięcia krwi.

     Obecnie wszystkie leki na odchudzanie (m.in. sibutramina) zostały wycofane. Jedyna nadzieja jest w interkretynach – ale badania trwają, a jaki będzie efekt – czas pokaże !

     Hormony inkretynowe jest to duża grupa leków stosowanych m.in.  w cukrzycy typu 2.

GLP-1 – hormon glukonopodobny

GIP – hormon glukozozależny

DPP-4 – enzym powodujący, że hormony inkretynowe nie są aktywne !

Analogi GLP-1:

• Liraglutyd – obniża masę ciała, obniża parametry lipidowe, obniża nadciśnienie krwi.
• Exenatyd – jest to syntetyczna wersja białka obecnego w ślinie jaszczurki. Jest on identyczny w 50% z ludzkim GLP-1. Jest odporny na inaktywację DPP-4.

Inhibitory enzymu DPP-4:

• Januvia – sitagliptyda

–       najlepsze działanie wykazuje u osób o wysokim poziomie HbAc1 – > 9%

–       niekoniecznie musimy łączyć sulfonylomocznik z metforminą. Ten sam efekt uzyskuje się łącząc sitagliptydę z metforminą. 

• Wildagliptyna

–    zwiększa masę komórek β, zmniejsza apoptozę komórek, w połączeniu z metforminą

     obniża ciśnienie krwi. 

Hormony inkretynowe są w naszym kraju jeszcze bardzo drogie !

     W terapii otyłości konieczna jest współpraca lekarza z:

– dietetykiem

– fizjoterapeutą

– psychologiem  (zwłaszcza w przypadku anoreksji i bulimii).

     Najprościej jest schudnąć „komputerowo” (reklamy medialne), ale „życiowo” – niestety znacznie trudniej. Wielu pacjentów z tzw. olbrzymią otyłością nie nadaje się nawet na leczenie bariatryczne. Taki pacjent sam musi wykazać, że chce schudnąć ! Ponadto nie może być „roszczeniowy”, lecz bardzo mocno zmotywowany ! 

Sabina Budkiewicz