MENOPAUZA – TEMAT RZADKO PORUSZANY PRZEZ DIETETYKÓW

Menopauza to kolejny etap życia biologicznego kobiety – tak jak i dojrzewanie. Każda kobieta przeżywa menopauzę na swój sposób: dla niektórych to koszmar, dla innych – niezauważalna zmiana.

Etapy menopauzy

Perimenopauza to okres od 2 do 7 lat przed menopauzą, w trakcie którego mogą się pojawić pierwsze zaburzeni o intensywności nawet większej niż po menopauzie.

Menopauza pojawia się zazwyczaj między 45 a 55 rokiem życia. W społeczeństwach zachodnich średnia wieku, kiedy pojawia się menopauza, wynosi 51 lat, chociaż niektóre kobiety miesiączkują nadal nawet po 60 roku życia.

Postmenopauza – uważa się, że kobieta weszła w jej okres, jeśli nie miesiączkuje od 12 m-cy (z wyjątkiem przypadków przedłużonego karmienia piersią zaburzającego cykl czy histerektomii, czyli chirurgicznego usunięcia macicy).

Najczęstsze objawy menopauzy

Depresja

Menopauza niesie ze sobą liczne konsekwencje. Oczywiście należy zacząć od tego, że kobieta nie może już rodzić dzieci, co niekiedy pociąga za sobą skutki psychologiczne, gdyż niektóre kobiety określają swoją kobiecość częściowo na podstawie zdolności do zajścia w ciążę.

Utrata takiej możliwości – tym większa, jeśli kobieta nigdy nie rodziła – może przyczynić się do depresji.

Menopauza zapowiada też nowy etap w życiu kobiety powiązany z utratą atrakcyjności i ogólnego starzenia się organizmu. To wyjaśnia, dlaczego klimakterium jest często trudnym czasem w jej życiu.

Uderzenia gorąca i problemy ze snem

Intensywne uczucie ciepła – szczególnie w nocy – może powodować pocenie się i zaburzenia snu. Do pogorszenia jakości snu przyczyniają się też inne mechanizmy – np. spadek poziomu progesteronu, który ma działanie uspakajające.

Zwiększone zagrożenie osteoporozą

U kobiet po menopauzie zaobserwowano przyspieszenie utraty masy kostnej. Estrogeny uważane są bowiem za czynnik ochronny. Jednak stanowią one zaledwie jeden z wielu czynników wywierających wpływ na istotę gąbczastą kręgów, nie zaś na szyjkę kości udowej.

Przyspieszony proces starzenia się

Kobieta, która przekroczy menopauzę, często boi się zestarzeć: utrata płodności może sprawić, że zaczyna czuć się mniej kobieco. Ale, czy – poza tą obawą – menopauzie towarzyszy prawdziwe przyspieszenie procesu starzenia się ?

Odpowiedź brzmi: tak.

Ma to przede wszystkim związek z cyklem miesiączkowym, który przed menopauzą kończy się krwawieniem, a tym samym spadkiem poziomu żelaza wchodzącego w skład hemoglobiny.

Żelazo jest bardzo silnym czynnikiem utleniającym i zapalnym. W większości krajów na świecie utrata żelaza stanowi jeden z głównych powodów tego, że kobiety żyją średnio o 7 lat dłużej niż mężczyźni.

Dopóki trwają krwawienia miesięczne, a więc przed menopauzą, kobieta korzysta ze swego rodzaju ochrony, tym bardziej kiedy spożywa mniej mięsa i więcej produktów roślinnych. Kiedy jednak zanika miesiączka, a pojawia się menopauza, organizm kobiety przestaje podlegać ochronie – zaczyna gromadzić żelazo w tkankach, co przyspiesza proces starzenia się. Dotyczy to zarówno serca i naczyń krwionośnych, jak i mózgu, skóry czy ryzyka zachorowania na nowotwory.

Utrata kobiecych kształtów

Estrogeny odpowiadają za zwiększenie liczby adipocytów (komórek tkanki tłuszczowej), za rozmieszczenie bogatych w receptory estrogenów adipocytów wokół pośladków, bioder i ud, a także za wypełnienie adipocytów tłuszczem.

Kobiece krągłości – stanowiące rezerwę energetyczną na wypadek ciąży – są nieodzownym elementem płodności. Mają one również znaczenie dla laktacji – mleko matki jest bogate w kwasy tłuszczowe, źródło energii niezbędne do wzrostu niemowlęcia.

Podczas menopauzy (podobnie jak w okresie ciąży) dochodzi do wzmożonego gromadzenia kwasów tłuszczowych poniżej talii.

Co jeść, by w łagodny sposób przejść przez menopauzę ? – o tym za tydzień.

Sabina Budkiewicz